Proces rekrutacji wygląda następująco: wyszukanie oferty, złożenie aplikacji, czyli CV, oczekiwanie na telefon, zaproszenie na rozmowę o pracę, rozmowa kwalifikacyjna, a następnie decyzja i ewentualne podpisanie umowy. Do rozmowy warto się przygotować. Sprawdzić, jakie pytania może pracodawca zadać, a jakich nie. Dziś rozwiejemy wszystkie wątpliwości.
Rozmowa o pracę, czyli jak pracodawcy przekraczają swoje możliwości
W sieci znajdziesz wiele historii z rozmów o pracę, niczym z horroru. Pracodawcy odmawiają zatrudnienia kobietom, informując wprost, że te na pewno będą chciały zaraz ich wykorzystać i udać się na ciążowe L4, a następnie na macierzyńskie. Nie raz też na pewno usłyszysz czy przeczytasz, jak potencjalny pracodawca czy rekruter zapyta osobę o coś, co jest kompletnie nie na miejscu.
Zazwyczaj na takie pytania odpowiadamy, mimo zdenerwowania, zestresowania czy zniesmaczenia. Wynika to z naszej niewiedzy, w końcu nie każdy specjalizuje się w prawie pracy, nie każdy zna wszystkie przepisy na pamięć. Warto jednak wiedzieć, które pytania są kompletnie niedozwolone, a które jak najbardziej w porządku.
Zakazane pytania na rozmowie kwalifikacyjnej. O co pracodawca nie może pytać podczas rozmowy?
Wśród pytań zakazanych na rozmowie kwalifikacyjnej znajdują się wszystkie te, które dotyczą strefy prywatnej, chodzi tutaj np. o wyżej już wspomniane macierzyństwo (aktualne lub planowane), ale nie tylko. Osoba prowadząca rekrutację nie może także zapytać kandydata o stan zdrowia, wyznania religijne czy poglądy polityczne. Zdarzają się także pytania o orientację seksualną lub nawet przynależność związkową – te także są jednak zakazane.
Co zrobić, jednak jeśli na rozmowie usłyszymy takie pytania? Najlepiej na nie nie odpowiadać i poinformować rekrutera, że to pytanie jest nie na miejscu i nie jest dozwolone. W głowie z pewnością pojawia się myśl „jeśli tak powiem, to nie dostanę pracy” i faktycznie, jest na to duża szansa. Warto się jednak zastanowić czy praca w takim środowisku czy takiej firmie ma faktycznie sens. W końcu nikt nie chce być dyskryminowany, gorzej traktowany czy nawet nieprzyjęty z powodu swojej religii, orientacji czy chęci założenia rodziny, prawda?
Jakie pytania może zadać pracodawca?
To, o co pracodawca może zapytać na rozmowie kwalifikacyjnej, ściśle określają przepisy Kodeksu pracy. Jak one brzmią?
„Przepis art. 22(1) Kodeksu pracy
§ 1. Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:
1) imię (imiona) i nazwisko;
2) imiona rodziców;
3) datę urodzenia;
4) miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);
5) wykształcenie;
6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
§ 2. Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa w § 1, także:
1) innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
2) numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).”
Przepisy kodeksu pracy mówią też jasno o dokumentach. Pracodawca ma prawo poprosić kandydata o konkretne dokumenty. Jakie?
- kwestionariusz osobowy,
- świadectwa pracy lub inne dokumenty potwierdzające poprzednie zatrudnienie,
- dyplom ukończenia studiów/zdanej matury/skończonej szkoły,
- dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe,
- orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Warto także zaznaczyć, że po skończeniu rekrutacji, pracodawca musi te dokumenty zwrócić do kandydata lub też może je zatrzymać, jednak nie wolno mu ich ponownie wykorzystać bez zgody właśnie kandydata. Przekazywanie ich dalej lub wykorzystywanie ponownie jest niezgodne z prawem.
Teraz już wiesz, o co pracodawca może cię zapytać, a jakich tematów absolutnie nie wolno mu na rozmowie kwalifikacyjnej poruszać. Powodzenia!
